बद्धकोनासन
(प्रदिप घोलकर)
आपले वय जसेजसे वाढत जाते तसतसा आपल्या स्नायूंवर, हाडांवर, साध्यांवर, मज्जातंतूवर आणि शरिरातील अतर ग्रंथीवर हळूहळू परिणाम होत असतो. वयानुसार त्यांची कार्यक्षमता कमी होत असते. त्यातून आपल्या आहाराच्या विहाराच्या सवयी योग्य नसल्या तर त्याचा शरिरावव आणि मनावर त्वरित परिणाम होतो आणि आपण आजारी पडतो.
सध्या माहिती आणि तंत्रज्ञानाच्या युग असल्याने माणसाला सगळ्या जरुरीच्या गरजेच्या वस्तू चटकन हातात मिळतात. संगणक युग असल्याने माणुस बुद्धीलाही चालना देण्याचे काम फार कमी प्रमाणात करतो. त्यामुळ मेंदुचे कार्य कमी झाले आहे. शारिरीक हालचालही फार कमी हहोत चालल्या आहेत. जिमनॅशिअममध्येही यांत्रिक साधने आल्याने स्नायूू, हाडे, सांधे यांचे व्यायाम करता येतात. त्यामुळे शारिरीक, बौद्धीक, मानसिक व्यायाम हे सर्व कृत्रिम झाले आहेत. सुर्यनमस्कार, दंड बैठका, मलखांब, इतर शारिरीक व्यायाम तरुण पिढी विसरत चालली आहे. सरकारने योगाभ्यासाचा प्रचार केल्याने आंतरराष्ट्रीय स्थरावर योगा पोहचल्याने तरुण त्याचा सराव जेवणात चवीसाठी लोणच्याचे बोट लावल्यासारखा करतात, स्वयंस्फूर्तिसाठी योगाभ्यास करणारे करुण फारच कमी आढळतात.
लहान मोठ्या, वृद्ध, तरुण युवक युवती या सर्वांना अध्यात्मीक आणि परंपरागत योगाभ्यासाठी सुरुवात करावी त्यामुळे आपली व्यसन सुटतील, शरिर लवचिक होईल, जीवनाकडे पाहण्याचा सकारात्मक दृष्टिकोन वाढेल. आज आपण एका अशाच आसनाचा अभ्यास करणार आहोत. त्यामुळे तुमचे मानसिक स्थैर्य वाढेल. शरिर लवचिक होईल,. गुडघे दुखीची समस्या कमी होईल आणि इतर बरेच फायदे मिळतील. त्याचे नाव आहे बद्धकोनासन. त्याला भद्रासन म्हटले जाते.
आसनामध्ये जाण्याचे कृती
या आसनामध्ये पायाचा वरच्या शरिराशी विशिष्ठ तर्‍हेने असा कोन होतो म्हणून त्याला बद्धकोनासन म्हणतात. शरीर सरळ ठेवून पार्श्‍वभाग जमिनीवर ठेवा, हात शरीराच्या बाजूला ठेवा, तळवे जमिनीवर हाताची बोटे पुढील बाजूस, पाय एक एक करुन एकत्र घ्यावेत. नंतर दोनही पाय फाकवावेत व उजवा पाय गुडघ्यामध्ये वाकवून टाच शिवणीजवळ आणावी, पायाचा बाहेरील भाग जमिनीवर असावा आता डावा पाय गुडघ्यामध्ये वाकवून टाच शिवणीजवळ आणावी. दोनही पायाचे तळवे एकमेकांना चिकटवून ठेवावेत. आता दोनही गुडघे जमिनीवर ठेवण्यास कसोशिने प्रयत्न करावा. सुरुवातीला गुडघे जमिनीला टेकणार नाहीत. चांगला सराव झाल्यावर ते शक्य होईल. डोळे मिटावेत, प्रयत्न शैथिल्य करावे आणि पाठ नैसर्गिकरित्या ताठ असावी. दोनही हात शिथील चेहर्‍याचे स्नायू शिथील टेवावेच आणि मनाला श्‍वासावर केंद्रित करावे, श्‍वासप्रश्‍वास नैसर्गिक असावा. ही झाली अंतिम स्थिती. आपल्या क्षमतेनुसार या अवस्थेच रहावे. आसन सोडताना डोळे उघडावे. एक एक करुन पाय सरळ करावे व हात मागे घेऊन आरामदायी स्थितीमध्ये जावे. या आसनाची आपल्या क्षमतेनुसार तीन चार आवर्तने करावीत. सुरुवातीला आपणास एकदम हे आसन जमणार नाही. त्यासाठी आपण पुढील पुर्वाभ्यासाचा सराव करावा. हा सरावचांगला जमल्यावर बद्धकोनासनाचा सराव करावा.
अर्ध बद्धकोनासन
दोनही पाय एकत्र घेऊन बसावे, पाठ नैसर्गिक ताठ असावी दोनही पाय जमिनीवर वाकवावे, नंतर उजवा पाय गुडघ्यामध्ये वाकवून टाच शिवणीजवळ आणावी. पायाची बाहेरील बाजू जमिनीवर असावी, डोळे मिटावेत, प्रयत्न शैथिल्य करावे. आसन सोडताना डोळे उघडावे, पाय सरव करावा, आसनाच्या अंतिम स्थितीमध्ये गुडघा जमिनीवर असावा. आता डावा पाय गुडघ्यामध्ये वाकवून टाच शिवणीजवळ आणावी, पाठ नैसर्गिकरित्या ताठ गुडघा जमिनीवर असावा. आपल्या क्षमतेनुसार या स्थितीमध्ये रहावे. आसन व आरामदायी स्थितीमद्ये जावे हे झाले एक आवर्तन अशी चार पाच आवर्तने रोज करावीत.
आसन कोणी करु नये
ज्यांना गुडघ्याचा जास्त त्रास आहे त्यांनी योग्य मार्गदर्शनाखाली हे आसन करावे, ज्यांना पायाला किंवा जांघेमध्ये इजा झाली असेल त्यांनी हे आसन आपल्या क्षमतेनुसार योग्य मार्गदर्शनाखाली करावे.
आसनामुळे होणार फायदे
1) मनस्थैर्य लाभते,मन शांत होत.
2) स्त्रीयांना गर्भधारणेच्या संपुर्ण काळात हे आसन केल्याने फायदा होतो.
3) स्त्रियांना पाळीमध्ये होणारे त्रास या आसनामुळे कमी होतात.
4) मुत्र व मुत्रकृच्छ विकारात त्याठिकाणी दुखणे, सुजणे,खाज सुटणे आदी विकार या आसनाच्या सरावाने कमी होतात.
5) ज्यांना मुतखड्याचा त्रास आहे त्यांना सुद्धा या आसनाचे सरावाने फायदा होतो.
6)पुरुषांना विर्यवाहक नलकेत अथवा स्त्रियांना रजोवाहक नलिकेत अडथल्यामुळे होमार्‍या अडचणी काही प्रमाणात उपयुक्त ठरतात.
7) आपल्या मानसिक विकृत क्रोध, इर्षा वगैरे या आसनामुळे आटोक्यात येतात.
8) गुडघ्याकडील अस्थिपंथ लवचिक होतात.
9) पायाचे स्नायु कार्यक्षम बनतात
10) आसनाचे सतत सरावामुळे मानसिक स्थिरता लाभून सकारात्मक दृष्टीकोन वाढतो.
संबंधित पोस्ट
विशेष:
आम्हाला फॉलो करा
सब्सक्राइब करा न्यूज़लेटर
SUBSCRIBE US TO GET NEWS IN MAILBOX
फोटो गैलरी
लाइव क्रिकेट स्कोर
शेअर मार्केट
वेबसाइट पोल
© 2025 The Global Times | Powered By by Sysmarche Infotech
रिपोर्टर
Our news reporter is a dedicated professional with a sharp eye for detail and accuracy. Specializing in breaking news and local affairs, they bring trusted updates daily with clarity and speed. With years of experience on the field, their reporting is both insightful and reliable. Known for ethical journalism, they ensure every story is verified before it reaches you.
The Global Times