Breaking News
अंबरनाथमधील ह्या शिवमंदिराचे सौंदर्य आणि इतिहास कौतुकास्पद आहेत. हे मंदिर 11व्या शतकात बांधण्यात आले आहे आणि त्याची शैली ‘भुमिज शैली’च्या भारतीय मंदिर वास्तुकलेची उत्कृष्ट उदाहरण आहे
* या मंदीराची निर्मिती अंदाजे सन १०६० च्या दरम्यान शिलाहाळ राजवटीत झाली. काळानुसार या मंदिराच्या शिखराची उंची अजून पूर्ण झाली नाही असा अभ्यासकांचा असा अंदाज आहे .
* मंदीराची वैशिष्ट्ये: हा मंदिर गर्भगृह पृथ्वीखाली आहे—लगभग २० पायदान खाली उतरावे लागते; ३ बाजूंनी मंदप तयार; बाहेरून मुक्त शिखर आहे, ज्यामुळे आकाश दिसते—यामुळेच "अंबरनाथ" नावाचाही उल्लेख होतो .
* वास्तुकलेची शैली अत्यंत कलात्मक—बाहेरील भिंतींवर नक्षीकाम, शिवाचे विविध रूप, देवी दैवत, गण, गजाननिका आणि पाशवी आकृत्या जाणवतात. भीतिदायक भैरव ते गजान्कट अशा विविध देवचिन्हांचा समावेश आहे .
* एक लोककथा सांगते की पांडवांनी प्राचीन काळात एका रात्री मंदिर बांधले मात्र आकाशे जाऊ नये म्हणून शिखर कूपीतून उघडे ठेवले—ही आख्यायिका श्रीमंत वारसा स्पष्ट करते .
* गर्भगृह पूर्वेकडील बाजूस असल्याने पूजेसाठी देवीकडून नैसर्गिक पवित्रता जाणवते; दरवर्षी महाशिवरात्री व सावनात मोठे उत्साहाने जल्लोषात साजरे केले जाते .
* २०० BC पर्यंतच्या पुरातत्वशास्त्रीय नमुन्यांपासून आधुनिक काळापर्यंत विविध युगांत वास्तुशैलीचे मंथन दिसते—हे मंदिर काळाच्या पडद्याखालून उन्हाळणार्या इतिहासाचे जीवंत रूप आहे .
* *ठिकाण*: अंबरनाथ स्टेशनपासून सुमारे २ किमी ईशान्याकडे, वलथुनी नदीच्या काठी .
* *समय*: सायं 6 ते रात्री 8 ला दर्शनासाठी खुलं. पुणे–मुंबई रेल्वे मार्गद्वारे सहज येता येते .
* *प्रवेश*: मोफत, मंदिर परिसर मजबूत देखरेखीखाली, तेव्हा सहलीसाठी उत्तम.
* *ऐतिहासिक वारसा*: हे महाराष्ट्रातील सर्वात जुने दिनांकित भुमिज मंदिर आहे .
* *वास्तुकलेचा ठसा*: दगडी नक्षीकलेत भुमिज व हेमाडपंती शैलीचे अद्वितीय संयोग.
* *आध्यात्मिक अनुभव*: गर्भगृह आकाशाखाली, संध्याकाळची आरती आणि पूर्णपणे नैसर्गिक वातावरण.
* *स्थानिक विश्वास*: पांडव आख्याया, लोक मान्यता, आणि स्थानिक भक्तांमध्ये रुजलेली श्रद्धा.
रिपोर्टर
The Reporter specializes in covering a news beat, produces daily news for The Global Times
Tejal Khanvilkar